The Schmidt - de Smidt genealogy pages

1676: Lijsten van gebouwen van de parochie Cadzand in het Vrije van Sluis met hun eigenaars

1676: Lijsten van gebouwen van de parochie Cadzand in het Vrije van Sluis met hun eigenaars. Omvat Cadzand, Retranchement en Terhofstede. Naar een bronbewerking van H.J. Plankeel, 1981.

Op 27 februari schrijven de H. Mog. een extra oorlogsbelasting uit voor het ressort Zeeuws-Vlaanderen. Het dorp Catsandt telt 41 woningen, Retranchement 25 en Terhofstede 29.

De lijst van gebouwen van de parochie Cadzand is als volgt verdeeld: Zuidzande dorp, Zuidzande polder, Cappellepolder, Loodijckpolder, Eijckenpolder, St Jorispolder, Elisabettepolder, St Janspolder, Antwerpenpolder, Strijdersgatpolder, Swartenpolder, Thienhondertpolder, Cievietenpolder, 400 bezuiden de Kerkpolder, St Johanpolder, Cadzand dorp, Het oude land, Retranchement, Ter hofstede, De 400 beoosten ter hofstede, De groote Bladelincx polder, Poldertje achter 't casteel, Polder bewesten der hofstede.

De Polders van Cadzand, Nieuwvliet, Retranchement en Zuidzande in de Gemeente-Atlas van Nederland van J. Kuyper (uitgegeven door Hugo Suringar te Leeuwarden in 1868). Opent in een nieuw scherm / tabblad.

Zuidzande - Dorp

De Christoffelpolder werd voor het eerst vermeld in 1537. In dit poldertje stond eertijds de aan Sint-Christoffel gewijde parochiekerk van het dorp Zuidzande. Dit dorp werd echter door de inundaties van 1583 verwoest. In 1617 vond herdijking plaats, waarna op dezelfde plaats een nieuw dorp met de naam Zuidzande werd gesticht.

Zuidzande - Polder

De Zuidzandepolder is, evenals de Oudelandse Polder, vóór 1112 ontstaan. Er werden op een zandplaat een 28-tal kleine poldertjes, de "beginnen", gevormd door de gebiedjes met een kade (een lage dijk) te omringen. Perceelscheidingen, zoals sloten en wegen, geven de begrenzing van deze beginnen nog aan. Het oudste begin wordt verondersteld te zijn ingedijkt ter plaatse van de Berghoeve, die met 1 meter boven NAP iets hoger lag dan het omringende polderland en waar zich in de vroege Middeleeuwen een zandplaat bevond die het Zuidzand was genaamd. Wegen en sloten in de Zuidzandepolder lopen min of meer concentrisch om deze plek heen. De Zuidzandepolder heeft een oppervlakte van 521 hectare. Vermoedelijk is de Zuidzandepolder reeds in een vrij vroeg stadium met de Oudelandse Polder en Cadzand verbonden. Het dorp Zuidzande werd vermoedelijk reeds in een vroeg stadium gesticht op een driesprong van dijken, daar waar de Zuidzandepolder, de Capellepolder en de Antwerpenpolder bij elkaar komen. De Zuidzandepolder wordt begrensd door de Sluissestraat, de Sluissedijk, de Terhofstededijk, de Oudelandseweg, de Noordmansweg, de Platteweg, de Provincialeweg en de Molenweg. Naast het dorp Zuidzande liggen ook de buurtschappen Slikkenburg en Potjes in de polder, en hoeven als De Noorman, de Berkenhoeve en de Berghoeve.

Cadzand - De Cappellepolder

De Capellepolder werd in 1422 bedijkt door een zekere Van der Capelle, waaraan de polder zijn naam heeft te danken. De polder meet 84 ha. In het noorden ligt de kom van Zuidzabde, en ook de buurtschap Slikkenburg ligt aan de rand van de polder. De Capellepolder wordt begrensd door de Oostburgsestraat, de Sluissestraat, de Sluissedijk, het Pompedijkje en de Loodijk.

Cadzand - Den Loodijckpolder

De Groote Lodijkpolder werd in 1556 als Lodijkpolder ingedijkt, die 115 ha groot was. Dit geschiedde door Nic. van Remerswale, heer van Loodijk. Vermoedelijk werd 11 ha van het zuidelijke deel later overstroomd en deze werd herdijkt als Kleine Lodijkpolder, zodat de overblijvende Groote Lodijkpolder 104 ha groot werd. De polder is een bedijking van schorren in het Coxysche Gat. De Groote Lodijkpolder wordt begrensd door de Loodijk, de Austerlitzdijk, de Oude Zeedijk en de Oostburgsestraat. Het noordelijk deel grenst aan de bebouwing van Zuidzande, terwijl ook de buurtschap Oostburgsche Brug aan de rand van de polder ligt.

Cadzand - Den Eijckenpolder

De polder werd bedijkt in 1547 door Cornelis van den Eecke. Aan deze ridder ontleent de polder haar naam. De oppervlakte van de polder bedraagt 83 ha. In het zuidoosten van de polder ligt de buurtschap Oostburgsche Brug, terwijl aan de zuidwestelijke rand van de polder de kom van Zuidzande is te vinden. De polder wordt begrensd door de Eikenweg, de Bruggendijk, de Oostburgsestraat, de Smidsweg en de Smitsedijk.

Cadzand - St Jorispolder

De Sint Jorispolder is een polder ten zuiden van Nieuwvliet. Aan de rand van de polder liggen de buurtschappen Akkerput en Ter-Moere. In de polder ligt de Sint Jorishoeve. De polder wordt begrensd door de Eikenweg, de Sint Jorisdijk, Ter Moere 1 en Akkerput.

Cadzand - Elisabette polder

Cadzand- St Janspolder

De Sint Janspolder is een polder ten westen van Nieuwvliet. De polder wordt begrensd door de Sint Jansdijk, de Strijdersdijk, de Knokkertweg, de Akkerweg en Ter Moere 1.

Cadzand - Antwerpenpolder

De Antwerpenpolder is een polder ten noorden van Zuidzande, behorende tot de Polders van Cadzand, Zuidzande en Nieuwvliet. De polder ontstond door een bedijking van schorren in het Strijdersgat, wat een zijgeul van het Zwarte Gat was. De naam van de polder heeft niets van doen met de stad Antwerpen, maar is -evenals die van de stad, trouwens- afkomstig van aanworpe, of aangewassen land. In documenten uit die tijd is sprake van de polre van anworpe. De polder heeft een oppervlakte van 169 ha. Direct ten zuiden van de polder ligt de kom van Zuidzande, en ook de buurtschap Akkerput ligt aan de rand van de polder. De polder wordt begrensd door de Molenweg, de Knokkertweg, de Akkerweg, de Akkerput, de Smidsedijk en de Smidsweg.

Cadzand - Den Polder van Strijdergat of Cnockart

De Strijdersgatpolder is een polder die zich bevindt tussen Zuidzande en Cadzand. De polder heeft vermoedelijk ooit deel uitgemaakt van de Oudelandse Polder. Er zijn beginnen te vinden die overeenkomen met die van de Oudelandse Polder. Tussen 1375 en 1394 vonden overstromingen plaats. Hierbij ontstond het Strijdersgat of Schotse Geul, wat een bijgeul was van het Zwarte Gat. In 1415 werd 223 ha hiervan herdijkt. Dit was de Strijdersgatpolder. In 1477 overstroomde weer, maar van 1503-1506 volgde weer herdijking. In de Strijdersgatpolder bevindt zich het natuurgebied De Knokkert en het vormingscentrum Hedenesse. De polder wordt begrensd door de Strijdersdijk, de Knokkertweg, de Provincialeweg en de Vierhonderdpolderdijk.

Cadzand - Den Swartenpolder

Feitelijk gezien is dit gebied ontstaan door een dijkdoorbraak, waarbij de in 1623 aangelegde Zwarte Polder, van 120 ha, overstroomde. Het betrof een aangelegde dijk waarbij zich spontaan een bescheiden duinenrij ontwikkelde. Deze damde het resterende deel van het Zwarte Gat af. Het gebied is sindsdien slechts gedeeltelijk opnieuw ingepolderd.

Cadzand- Den Thienhondert

De Tienhonderdpolder is een polder ten noordoosten van Cadzand. Ze had oorspronkelijk een oppervlakte van ongeveer 1000 gemet, ofwel 430 ha. De polder werd herhaaldelijk overstroomd, in 1623 volgde een herdijking en na de stormvloed van 1682 diende de polder eveneens opnieuw bedijkt te worden. Ze was toen nog 223 ha groot, het overige deel ging verloren. De polder wordt begrensd door de Tienhonderdsedijk, de Zwartepolderweg, de Strijdersdijk en de Ringdijk-Noord. Een klein deel van de polder is in beslag genomen door recreatieterreinen.

Cadzand - Den Cievietenpolder

De Kievittepolder is eigenlijk geen polder. Het betreft een stuk schor dat is ontstaan toen een klein deel van de Oudelandse Polder verdronken is en niet meer werd heringedijkt. Langs natuurlijke weg vormde zich vervolgens een smalle duinenrij, waardoor het gebiedje afgesloten werd van de zee. De Kievittepolder sluit aan op de reservaten Het Zwin en Oudelandse Polder.

Cadzand - Den Vierhondert besuijde de kercke

De Vierhonderdpolder (ook: Vierhonderd bezuiden de Kerkpolder) is een polder ten zuidoosten van Cadzand, behorende tot de Polders van Cadzand, Zuidzande en Nieuwvliet. Vermoedelijk maakte de polder vanouds deel uit van de Oudelandse Polder. Na de stormvloed van 1375 werd de Vierhonderdpolder herdijkt in 1399. De polder is 185 ha groot, overeenkomend met 400 gemet, en van daar komt de naam. In de polder bevindt zich de Cadzandse korenmolen Nooit Gedacht uit 1898, maar op deze plaats stond al een windmolen vanaf 1662. De polder wordt begrensd door de Ringdijk-Zuid, de Ambachtsdijk (tegenwoordig: Provincialeweg), de Vierhonderdpolderdijk en de Ringdijk-Noord. Binnen de polder liggen hoeven als: Ruimzicht en Vijverhoeve.

Cadzand - St. Johan

Cadzand - Het dorp

In de Oudelandse Polder bevindt zich de kern van Cadzand, en aan de zuidwestrand ligt de buurtschap Terhofstede. De polder wordt omsloten door de Noorddijk, de Stelledijk, de Cadzandseweg, de Zanddijk, het Pompedijkje, de Braamdijk, de Oudelandseweg, de Noordmansweg, de Platteweg, de Ringdijk-Zuid en de Ringdijk-Noord. In de polder liggen boerderijen met namen als: Molinshoeve, de Schare, Herenpolre, Buitenhof, de Berghoeve en Elzenhof.

Cadzand - Het oude landt

Cadzand - Het Retrenchement

De Retranchementpolder die onmiddellijk grensde aan het Zwin wordt gezien als een overblijfsel van de voormalige Zandpolder. De precieze geschiedenis is niet bekend, maar vestingbouw begon in 1604, en vanaf 1621 werd het Retranchement Cadsandria gebouwd, waaruit het huidige dorp Retranchement, en de Wallen van Retranchement, zijn ontstaan. De huidige Retranchementpolder heeft een oppervlakte van 45 ha. Ze wordt onder meer begrensd door de Killedijk, de Contre Escarpe, de Oude Zeedijk en het Uitwateringskanaal naar de Wielingen.

Cadzand - Ter hofstede

Cadzand - De 400 beoosten der hofstede

De Vierhonderd beoosten Terhofstedepolder is gelegen tussen de buurtschappen Terhofstede, Slikkenburg en Oudeland, en ze wordt begrensd door de Braamdijk, de Sluissedijk, de Terhofstededijk, de Oudelandseweg en de Platteweg. Evenals de Vierhonderdpolder is de naam van de polder ontleend aan de oppervlakte, die bedraagt ongeveer 400 gemet.

Cadzand - Den grooten bladelincx polder

De Bladelinspolder werd ingedijkt in 1443 en was 119 ha groot. De polder is vernoemd naar de bedijker, Pieter Bladelin, een Brugse patriciër en staatsman binnen het Bourgondische Rijk. Het zuidelijk deel van de polder overstroomde tijdens de Stormvloed van 1532 en werd nadien herdijkt als een afzonderlijke polder: de Kleine Bladelinspolder. Het resterende deel, 93 ha groot, staat sindsdien bekend als de Groote Bladelinspolder. De polder wordt omsloten door de Sluissedijk, de Provincialeweg, de Oude Zeedijk en het Pompedijkje. De boerderijen Oude Tol en Slikkenburg liggen in de polder.

Cadzand - Het polderken achter 't casteel

De Kasteelpolder werd in 1624 bedijkt door Jacques van Loo, waarbij een polder van 21 ha ontstond. Deze polder is vernoemd naar het Kasteel van Sluis, dat echter niet in deze polder heeft gelegen, doch op de tegenoverliggende Zwinoever. Tussen beide oevers voer hier het Sluissche Veer, totdat deze zeearm in 1864 werd ingedijkt en de Zwinpolder ontstond.

Cadzand - Den polder bewesten der hofstede

De Bewesten Terhofstedepolder is een polder ten zuiden van Retranchement. De polder is het zuidelijk deel van de voormalige Zandpolder. De polder wordt begrensd door de Schenkelweg, de Braamdijk, de Oude Zeedijk en de Zeedijk. In het noorden van de polder ligt de buurtschap Terhofstede, in het zuidoosten grenst de polder aan de Vierhonderd beoosten Terhofstedepolder.

Versie 5 van 25.02.2018.